Có phổ biến tiêu chuẩn để Phân tích một gốc mai đẹp. Tuy thế, đối với những người chuyên chơi mai thì hình ảnh cây mai đẹp là một cây mai hội đủ các nguyên tố tiếp đây.
Bốn tiêu chuẩn đơn thuần để Tìm hiểu chất lượng một cây mai đẹp mà những nghệ nhân chơi mai thường áp dụng:

Nhất Đế
“Đế” ở đây là phần gốc mai và bộ rễ nổi lên trên mặt đất (nếu có). Bất kỳ một cây kiểng nào thì phần gốc cũng đều quan trọng. Bởi gốc cây có chắc, lớn lớn, bộ rễ có khỏe thì mới giúp thân đứng vững và cây được sống tốt, lớn mạnh mạnh.
Đối với cây mai bonsai, gốc cây lại càng là điều tiên quyết cần chuyên chú Việc trước tiên. Gốc phải phình to hơn phần thân bên trên, vừa hợp ngẫu nhiên lại tăng tính mỹ quan và nghệ thuật.
Nhì Thân
Thân cây quan yếu thứ 2, bởi đối với người tiếp xúc lần đầu, thân cây sẽ là điều mà họ lưu ý tới hơi phổ thông. Một gốc mai có đẹp hay ko cũng do hình dạng thân. Thân mai hầu như quyết định tới phần đông hình dạng bên ngoài của cây mai.

Cây mai đẹp đòi hỏi phần thân phải tròn trịa, kiên cố, vỏ trơn tru láng, ko bong tróc. Dáng cây thẳng, ko căn vặn hoặc ví như có uốn hay u sần thì phải thẩm mỹ, tạo thế nghệ thuật. Cần lưu ý thân lớn hơn cành và phải nhỏ hơn phần gốc để kết hợp về hình dạng.
>>Đọc thêm: Tìm hiểu những kỹ thuật mai quấn rễ đẹp nhất
Tam Cành
Một cây mai đẹp đạt chuẩn thì những cành nhánh trên cây mai phải dàn tỏa một cách hợp lý, phối hợp. Cành mọc vươn dài, ngay thẳng, ko gãy gập xuống dưới, không cong xuống, càng lên phía trên ngọn càng ngắn và nhỏ dần. Nhờ đấy tán lá mới có dáng tàng thông, khiến tán lá trông nhẹ nhàng và thư thái. Cành chung cuộc ở sắp gốc nhất ko được quá thấp, sắp mặt chậu, che mất vẻ đẹp của gốc. Khoảng cách đúng chuẩn là từ 10-15cm.
Tứ Nụ
Người ta chọn mai bác Tết vì sắc hoa, Vì vậy nụ hoa là rất quan yếu. Những cây mai có hoa lớn, mọc thành chùm, cánh dày, màu sắc tươi, có hương thơm sẽ là những cây mai được yêu thích hơn. Mai vàng nguyên thủy hoa sẽ có trong khoảng 5-12 cánh. Hoa ghép, hoa bonsai mai có thể có từ vài chục tới hàng trăm cánh.

>>Xem thêm: Hướng dẫn cách kích hoa mai nở nhanh ở miền bắc
Quan sát một gốc mai, bạn có thể thấy được cá tính và phong cách của chủ nhân nó. Đối với những người mê say mai bonsai thì mai được tạo hình một cách công cu li để vừa mang tính nghệ thuật vừa mang ý nghĩa phong thủy. Một số thế Thế trực, Thế thác đổ, Thế nhất trụ kình thiên, Thế tam đa, thế ngũ phúc,…
Ngoài ra, phổ thông người lại ưa thích những dòng mai nguyên thủy (mai vàng thiên nhiên, có trong khoảng 5-12 cánh). Vì theo họ, những chậu mai vàng nguyên thủy có tuổi đời cao không chỉ có giá trị về thời gian và hội đủ các nguyên tố đế, thân, cành, nụ,.. Mà nó còn mang ý nghĩa về sự may mắn, tài lộc, trường sinh.